آشنایی با شرایط تحصیل در کشور فرانسه برای دانشجویان ایرانی

فرانسه به عنوان یکی از قطب های صنعتی و اقتصادیِ اروپا، با داشتن موسسات و دانشگاه های معتبر و مشهور، به یکی از بهترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان بین المللی تبدیل شده است. در مجموعه مطالب زیر سعی کردیم که شما رو با ابعاد مختلف تحصیلی و چگونگی زندگیِ دانشجویی در این کشور که شرایط ادامه تحصیل رایگان رو برای متقاضیان فراهم کرده، آشنا کنیم.

آشنایی با نظام آموزشی و تحصیلی کشور فرانسه برای دانشجویان

شرایط تحصیل در مقطع کارشناسی در فرانسه

این دوره که بلافاصله پس از اخذ مدرک دیپلم یا معادل اون شروع میشه، به طور معمول سه تا چهار سال به درازا میکشه و این در حالیه که ممکنه دوره های کوتاه شده تخصصی در بعضی از کالج ها، تنها دو سال طول بکشه. از اونجایی که زبان تحصیل در دانشگاه های فرانسه در مقطع کارشناسی، فرانسوی هست، ورود به این مقطع در این کشور مستلزم آشنایی با زبان فرانسه است (مدرک B2)؛ البته دانشجوهای بین المللی علاوه بر اون، باید مدرک آیلتس یا تافل رو هم با نمره قابل قبول، ارائه بدن.

دوره تحصیلی لیسانس در فرانسه از اواسط سپتامبر آغاز و تا جولای سال بعد ادامه پیدا میکنه. حداقل معدل لازم بر اخذ پذیرش در دوره کارشناسی 15 هست و متقاضی باید حداکثر 20 سال سن داشته باشه.

توصیه ما اینه که به علت شانس پایین صدور ویزای تحصیلی در مقطع کارشناسی، در مقاطع بالاتر برای اخذ پذیرش از دانشگاه های فرانسه اقدام کنین.

شرایط تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در فرانسه

در کشور فرانسه دو نوع مختلف از دوره کارشناسی ارشد وجود داره که عبارت هستند از:

1- دوره ای که شامل درس و پژوهش هست + پایان نامه

2- دوره ای که شامل درس و کار حرفه ای هست + پایان نامه

به طور کلی تحصیل در این مقطع یک سال طول میکشه و دانشجوها غالبا دوره ای یک تا دو ساله رو هم به عنوان پیش نیاز دکتری میگذرونن.

زبان دروس در دوره کارشناسی ارشد هم بیشتر فرانسویه اما گاهی اوقات دروسی به زبان انگلیسی هم ارائه میشه. از این جهت، ارائه مدرک معتبر و قابل قبول در هر دو زبان (B2 یا TEF در زبان فرانسه و آیلتس 6.5 به بالا در زبان انگلیسی) الزامیه.

شرایط تحصیل در مقطع دکتری در فرانسه

طول دوره دکتری در فرانسه معمولا سه سال هست که بیشتر صرف تحقیق و پژوهش میشه. شانس گرفتن پذیرش و حتی بورسیه تحصیلی در این دوره به شدت افزایش پیدا میکنه و موسساتی مثل موسسه های تحقیقاتی و شوراهای منطقه ای، بورسیه های متنوعی رو در رابطه با پروژه های تحقیقاتیِ خاص ارائه میدن.

زبان تحصیل در این مقطع فرانسوی و انگلیسی هست و متقاضی ها باید قبل از ورود به دانشگاه در آزمون زبان فرانسوی – test de connaissance du français – شرکت کنن و یا گواهی معتبری از قبیل DELF یا DALF رو کسب کنن (زمان برگزاری آزمون ها مابین فوریه تا مارس هست). ضمن اینکه در صورت نبود مدارک فوق، ارائه مدرک B2 زبان فرانسوی هم کافی هست.

هزینه های تحصیل و زندگی در کشور فرانسه برای دانشجویان

هزینه های تحصیل در فرانسه

به طور کلی هزینه هایی که دانشجو برای ادامه تحصیلش در کشور فرانسه پرداخت میکنه، به نوع دانشگاه بستگی داره؛ به این ترتیب که دانشگاه های دولتی تقریبا رایگان هستن و هزینه های بسیار ناچیزی که جزئیات اون رو در زیر آوردیم، دریافت میکنن:

• در مقطع کارشناسی: متوسط شهریه دانشگاهی 190 یورو در سال هست که البته در رشته‌های مهندسی تا 600 یورو در سال هم میرسه.

• متوسط شهریه دانشگاهی در رشته‌های پزشکی تا 450 یورو در سال هست.

• در مقطع کارشناسی ارشد: متوسط شهریه دانشگاهی 260 یورو در سال هست.

• در مقطع دکتری: متوسط شهریه دانشگاهی 396 یورو در سال هست که البته در برخی رشته های تخصصی کمی بیشتر از این مقدار خواهد بود.

اما در مقابلِ دانشگاه های دولتی، موسسات و دانشگاه های خصوصی فرانسه قرار میگیرن که مبالغ قابل توجهی رو از دانشجو بابت تحصیل اخذ میکنن. به طور مثال، هزینه تحصیل در مدارس عالی فرانسه (Grandes ecoles) از 600 یورو شروع میشه و حتی ممکنه به ده هزار یورو در سال هم برسه!

شهریه دانشگاه های خصوصی فرانسه هم به همین شکل از 1500 یورو آغاز و در برخی موارد به بیست هزار یورو میرسه.

ضمن اینکه دانشگاه های اقتصاد و بازرگانی فرانسه هم غالبا هزینه های قابل توجهی رو از طریق دانشجوها به دست میارن. در این نوع دانشگاه ها دانشجو ملزمه که مبلغی بین 5 تا 7 هزار یورو رو در طی یک سال تحصیلی به دانشگاه مربوطه پرداخت کنه.

هزینه های زندگی دانشجویی در فرانسه

بدون شک هزینه های مربوط به امور روزمره یک دانشجو، به شهر محل سکونت (از بالغ بر هزار یورو در پاریس تا کمتر از 700 یورو در شهرهای کوچک)، نوع زندگی، مسکنی که اجاره میشه و… بستگی داره و نمیشه معیاری کاملا یکسان در این رابطه ارائه کرد. با این وجود، اگر بخوایم به صورت متوسط و استاندارد هزینه های زندگی یک دانشجوی مجرد در فرانسه رو تخمین بزنیم، به نتایج زیر میرسیم:

• هزینه مسکن: به طور کلی اجاره مسکن در فرانسه هزینه بیشتری رو نسبت به سایر نقاط اروپا به خودش اختصاص میده. این هزینه ها بسته به نوع مسکن اجاره شده، در دسته های زیر طبقه بندی میشن:
  • مجموعه‌های دانشجویی: بین 150 تا 550 یورو در ماه که شامل همه تسهیلات زندگی مثل آب و برق و اینترنت هست.
  • اجاره فردی یا مشترک آپارتمان: بین 400 تا 700 یورو در ماه (در شهرهای کوچک‌تر کشور فرانسه اجاره یک آپارتمان کوچک به قیمت 250 یورو در ماه هم امکان پذیره).
  • اقامت در منزل خانواده ای دیگر: بین 200 تا 700 یورو در ماه هست. در این موارد حداقل یک وعده غذایی به عهده خانواده میزبان هست.

• هزینه غذا و خوراک:

هر فرد به طور متوسط در پاریس بین 200 تا 250 یورو در ماه رو بایستی صرف غذا بکنه؛ هرچند که اگر از سوپرمارکت‌ها خرید بکنین، مبالغ زیادی در ماه پس‌انداز میشه. ارزان‌ترین سوپرمارکت‌ها هم در فرانسه Lecrec و Géant Casino هستن.

• هزینه حمل و نقل:

بلیط ماهانه حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس، مترو و تراموا بین 17 تا 33 یورو در ماه هست. کرایه تاکسی در فرانسه هم تقریبا یک و نیم یورو به ازای هر کیلومتر هست. یک دانشجو همچنین میتونه از طرح دوچرخه اجاره‌ای Vélib استفاده کنه.

شرایط و نحوه اخذ ویزای دانشجویی کشور فرانسه

در اولین مرحله از پروسه اخذ پذیرش، باید خیال خودتون رو از وضعیت زبانتون راحت کنین؛ چراکه به طور کلی ادامه تحصیل در فرانسه بسته به مقطع و رشته ای که قراره بگذرونید، به دو زبان فرانسه یا انگلیسی امکان پذیره. در رابطه با ادامه تحصیل به زبان انگلیسی که همه چیز مشخصه و نیازی به توضیح اضافه نیست، اما در مورد تحصیل به زبان فرانسوی، متقاضی باید قبل از درخواست ویزای تحصیلی، ابتدا دوره های زبان فرانسوی رو بگذرونه و نمره قبولی در آزمون TEF یا TCF که توسط سفارت فرانسه و دانشگاه تهران برگزار میشن رو بگیره (مدرک B2 زبان فرانسه هم مورد قبول واقع میشه).

بعد از دریافت مدرک زبان معتبر، باید برای دریافت یکی از ویزاهای تحصیلی زیر اقدام کنین:

• ویزای شینگن دانشجویی (کوتاه مدت):

اگر مطالعات شما کمتر از سه ماه طول میکشه و قرار نیست مدت بیشتری در فرانسه بمونین، باید برای دریافت ویزای دانشجویی کوتاه مدت اقدام کنین. ویزای شینگن دانشجویی رایگانه و قابل تمدید نیست.

• ویزا برای امتحانات ورودی:

این ویزا مخصوص افرادیه که میخوان در یکی از آزمون های ورودی کشور فرانسه شرکت کنن. این ویزا رایگانه و در صورت قبولی در آزمون مورد نظر، متقاضی میتونه ویزای بلند مدت دریافت کنه.

• ویزای موقت بلند مدت:

افرادی که این ویزا رو دریافت میکنن، مجوز شش ماه تحصیل در فرانسه رو داشته و نیازی به اخذ ویزایی جداگانه برای اقامت ندارن.

• ویزای طولانی مدت:

این ویزا برای افرادی هست که قراره بیشتر از شش ماه (بسته به طول دوران تحصیل) در فرانسه برای تحصیل اقامت داشته باشن.

بد نیست این اشاره رو هم داشته باشیم که مدرک زبان معتبر و داشتن پذیرش از یکی دانشگاه ها یا کالج های فرانسه، تنها بخشی از شرایطِ لازم برای دریافت انواع ویزای تحصیلی این کشور هستن و وجود شرایط دیگه ای مثل اثبات تمکن مالی، روشن ساختن تاریخ بازگشت، پاسپورت معتبر و… هم لازمه.

کار دانشجویی در فرانسه

به صورت کلی یک دانشجوی بین المللی در فرانسه این حق رو داره که در هفته تا سقف 20 ساعت اشتغال داشته باشه؛ یعنی در سال حدود 960 ساعت. البته این زمان ها مربوط به دورانی هستن که دانشجو در طول ترم تحصیلی قرار داره و در اوقاتی که دانشگاه تعطیل هست (مثل فاصله بین دو ترم)، دانشجو مجوز کار به صورت تمام وقت رو داره.

در فرانسه کارهای مختلفی برای یک دانشجو جهت انجام دادن هست که برخی از اونا عبارت اند از:

• تدریس زبان انگلیسی
• نگهداری کودکان و نوزادان
• ترجمه
• کار در رستوران ها و کافی شاپ ها

متوسط حقوقی که در ازای یک کار پاره وقت به دانشجو داده میشه، حدود 10 یورو در ساعت هست (که البته 20 درصد اون به علت اخذ مالیات کسر میشه). البته این مبلغ در ازای کاری که دانشجو انجام میده، میتونه کم و زیاد بشه.

اینم بگیم که همه دانشجوهای غیربومی اتحادیه اروپا به اجازه کار موقت نیاز دارن تا اجازه استخدام موقت رو دریافت کنن. برای این منظور، دانشجو باید شخصا در دفتر وزارت کار، اشتغال و آموزش حرفه ای درخواست بده.